Enstrüman kırıklarında ilk yardım!

Sıkça karşılaştığım için, belki faydası dokunur düşüncesi ile bu konuda yazmak istedim. Yazacaklarım sadece bağlama için değil hemen bütün telli çalgılar için aşağı yukarı geçerli.

Enstrümanların çeşitli şekillerde kırılması yahut çatlaması çok sık rastlanan bir durum. Kırıldıktan sonra yapılması geren ilk ve en basit şey ise telleri gevşetmektir. Aslında bu, her durumda gerekli olmayabilir ama bunu yapmak size hiç bir şey kaybettirmez.

Özellikle gövde kısmında oluşan kırık (hatta çatlaklarda), pek çok kimse sazı olduğu gibi bir kenara koyuyor. Hatta tamire gidene dek (bu çok uzun da sürebiliyor) saz bu şekilde bir kenarda bekliyor. Tellerin uyguladığı gerilim sebebiyle, kırık bölge giderek açılıyor ve başlangıçta basitçe ve düzgün biçimde birleştirilip onarılabilecek kırık giderek zor, hatta bazen imkânsız bir hal alıyor. O sebeple hangi türden olursa olsun telli çalgılarda herhangi bir şekilde (küçük ya da büyük) bir kırık ya da çatlak oluşursa, derhal telleri gevşetin. İkinci olarak eğer parçalanma yoksa ve kırık kısım bastırmak suretiyle kavuşturulabiliyorsa (pek çok durumda böyledir), bastırıp birleştirin ve üzerinden bantlayın. Eğer parçalanma varsa, bulabildiğiniz bütün parçaları toplayın. Ben yaklaşık irili ufaklı 25-30 parçaya ayrılmış bir gürgen tekneyi yapıştırmıştım.

Bu şekilde sazınızı çok daha pahalıya mal olabilecek bir tamirden kurtarmış olursunuz.

11 thoughts on “Enstrüman kırıklarında ilk yardım!”

  1. murat ali toprak

    Hocam merhabalar
    eskiciden bir cura aldım. onar saz evine götürdüm. oradan daha önce bir bağlama almıştım, bunun için uğraşme değmez dedi. bende onu atmaya kıyamadım. toplamaya karar verdim. önce curanın göğsünü söktüm. yaprak tekne. bir iki yerinde ayrılma var yapraklar arasında. curanın üzerindeki eski vernik yada polyesteri kazıdım. zımpara ile temizledim. sap kısmına bir şey yapmadım henüz.
    hocam teknedeki yaprak ayrılmalarını ve göğüsü hangi yapıştırıcı ile yapıştırmamı tavsiye edersiniz. sap kısmını sistre yaparken nelere dikkat etmeliyim. tellerin takıldığı alt eşik yoktu aldığımda buraya ve orta eşiğe gürgen kullansam olurmu. son olarak cila olarak ne önerirsiniz. polyester mi vernik mi? dilerseniz fotoğralarını instagramdan gönderebilirim.
    çok teşekkür ederim hocam. iyi calışmalar.

    1. Engin Topuzkanamış

      Merhaba,
      Evet fotoğraf gönderirsen belki daha çok yardımcı olabilirim.
      Yapıştırıcı olarak boncuk tutkal veya titebond kullanabilirsin. Sapın arka kısmındaki vernik en hızlı sistre ile temizlenir fakat ağaca dalmamak iyi olur. Klavye kısmı ise muhtemelen tesviye gerektirecek ki o ayrı bir mesele.
      Vernik olarak polyestere ulaşma imkanın var mı ve nasıl uygulanacağını biliyor musun? Bence en basit, ucuz ve hızlı yöntem sprey vernik uygulamak.
      Kolay gelsin.

  2. Osman Güngör Dinçer

    Hocam merhabalar
    Öncelikle bilgi ve tecrübelerinizi bizlerle paylaştığınız için çok teşekkür ederim. Profesyonel olarak değil de daha çok hobi olarak uğraşanlar için paylaşımlarınız altın değerinde. Benim sorum polyester cila kullanımı ile ilgili olacaktı. Bitirdiğim bir bağlamam için tekne ve sapa polyester cila düşünüyorum fakat hiç bildiğim bir konu değil. İnternetten araştırırken bir sürü kafa karıştırıcı veri ile karşılaştım en iyisi bir bilene sormak lazım diye düşündüm. Hangi tip hangi marka uygundur enstrüman için uygulaması zor mudur bununla alakalı tecrübebelerinizi paylaşırsanız çok sevinirim

    1. Engin Topuzkanamış

      Merhaba. Bir kaç kez kullandım ama uzun zamandır polyester hiç kullanmıyorum. Sevdiğim bir şey değil. O yüzden çok fazla bir şey diyemem. Hızlandırıcı ve sertleştirici ile doğru oranlarda karıştırılmalı. Ayrıca önemli bir nokta hızlandırıcı ve sertleştirici asla yalnız başına karıştırılmaz. Tehlikelidir. Genellikle sünger ile sürüyorlar. Bir de büyük 18 kiloluk tenekelerde satılıyor. O yüzden tek bir saz için makul olmayabilir. Piyasada en yaygın ilkester marka kullanılıyordu.

      1. Osman Güngör Dinçer

        Hocam teşekkür ederim ilgilendiğiniz için. Dediğiniz gibi 18 kiloluk tenekeler makul olmaz haklısınız. Kapak için gomalak cila dedikleri hazır cilalardan kullanıyorum ama tekne ve sap için cila-vernik olayını çözebilmiş değilim. Sizin tavsiyeniz olursa bununla alakalı uygulamak isterim.
        Tekrar teşekkürler, iyi geceler.

        1. Engin Topuzkanamış

          En hızlı ve basit yöntem selülozik dolgu üstüne sprey vernik olur. Polyester kadar koruyucu değildir ama sesi örtmez.Kapağa da atılabilir.

  3. Hocam iyi günler. Sizi hem YouTube’den hem buradan takip ediyorum. Bir bağlama yapmaya başladım merakımdan hobi olarak. Vernik işleminde sizin önerilerinizi dikkate alarak dolgu verniği üzerine sprey vernik uyguluycam ama bu süreç nasıl olacak ne şekilde olacak bir video ile yanıtlamanız mümkünmü adım adım. Video mümkün değilse adımları buraya yazabilirmisiniz hangi sıra ile hangisini uyguluycaz arada zımpara gereklimi. Şimdiden teşekkür ederim

    1. Engin Topuzkanamış

      Merhaba. Sprey herkesin yeterli bulacağı bir uygulama değil. Polyestere göre daha dayanıksız. Ancak uygulaması ve yenilemesi çok kolay. Önceden dolgu olarak selülozik dolgu verniği kullanıyordum ama artık onu da sprey ile atıyorum. İlk kat özellikle teknede bolca atılmalı. Tamamen kuruduktan sonra zımpara. Ardından çapraz katlar halinde 3 veya dört kat. Arada zımpara gerekli değil ancak dokunma kuruması tamamlanınca hemen yeni kat atılmalı. Kuruması için en az bir kaç gün beklemek gerek.

  4. Merhabalar Hocam,
    Kısa sap bağlamanın göğüs kapağının alt kısmında boylu boyunca bir çatlak oluştu, ve göğüs kapağı kısmen ayrıldı, yazınızda bahsettiğiniz gibi kapaktaki hasarları bantlayarak kullanabilir miyim?

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Scroll to Top